Đạo đức là sức mạnh

Nhờ sự kết hợp hoàn hảo giữa hình ảnh, âm thanh và một cốt truyện hợp lý - hấp dẫn (từ trong bản năng, con người rất thích nghe kể truyện) - Điện ảnh - Bộ môn nghệ thuật thứ 7 đã trở thành sức hút không thể cưỡng lại đối với loài người ngay từ khi mới xuất hiện. 

Cũng như tất cả các bộ môn nghệ thuật khác từ âm nhạc, điêu khắc, hội họa, kiến trúc, sân khấu, v.v... - Điện ảnh bản chất là sự khái quát, phác họa, mô tả về cuộc sống hiện thực. Trong quá trình thưởng thức các bộ phim, mỗi người tùy theo đặc điểm tâm lý, tính cách, hoàn cảnh sống, quan niệm, trình độ của mình mà cảm nhận theo những cách khác nhau - Vậy nhưng có một điểm chung tuyệt đối ở tất cả chúng ta là trong một bộ phim - Nếu những nhân vật xấu xa, thủ đoạn, nham hiểm, ác độc - "Trong suốt bộ phim" chỉ luôn mưu tính, giành giật lợi ích về cho riêng bản thân mình - Bất chấp việc gây ra biết bao đau khổ, mất mát cho người khác và cho cả "xã hội trong phim" (hay nói cách khác là một con người không có đạo đức) mà cuối cùng lại được hưởng một đời sống viên mãn tốt lành thì sẽ không một ai chấp nhận bộ phim đó nữa - Đó là do thẩm sâu trong tâm hồn và trí tuệ tự nhiên, tất cả chúng ta đều biết rằng điều đó là vô lý - Là bất công và nó không bao giờ đúng với sự thật. Chính vì vậy - Tất cả các bộ phim bất chấp thể loại, bất chấp nền văn hóa, bất chấp cộng đồng người, bất chấp giai cấp, v.v...luôn thống nhất tuyệt đối ở một điểm! - Rốt sau cùng, chỉ người có đạo đức mới có được niềm vui và hạnh phúc. Vậy đạo đức là gì?

Đạo đức là những khuynh hướng lành thiện ở trong tư tưởng của mỗi người - Được phát khởi thành lời nói và hành động mang lại lợi ích cho mọi người và hoàn cảnh xung quanh. Như bảo vệ môi trường, bảo vệ lẽ phải, bảo vệ sự thật, đấu tranh với những sai trái dù phải đối mặt với nguy hiểm, giúp đỡ người yếu thế, khước từ những món lợi lớn - kiên quyết không làm điều tổn hại cho xã hội, v.v... - Tránh nhầm lẫn giữa người có đạo đức thật sự với những người khiếp nhược, ích kỷ, lười biếng và yếu đuối - Kiểu người tuy mang trong tư tưởng những khuynh hướng lành thiện - không làm hại tới ai nhưng lại không chịu làm những việc lợi ích cho mọi người vì nhút nhát, lười biếng, ngại khó, ngại khổ, cầu an cho bản thân - không dám đấu tranh bảo vệ điều lành - im lặng để điều xấu lan tràn trong xã hội, v.v...

Trả lời thành thật cho chính bản thân mình - Chúng ta muốn hợp tác với những người thật thà hay gian dối? Chúng ta muốn kết thân với những người chung thủy hay phản bội? Chúng ta tôn trọng những người sống vị tha hay những người sống một đời keo kiệt - bần tiện và ích kỷ? Chúng ta muốn ở gần học hỏi với những người chính trực - nghĩa khí hay muốn thân cận với kiểu người bạc nhược - yếu hèn - sẵn sàng đánh đổi tất cả để bảo toàn tính mạng, sự sản cho riêng mình?

Sự thật là những người sống không có phẩm chất đạo đức thì không ai muốn gần gũi, kết thân - Sẽ không bao giờ tìm được lợi ích thật sự nào ở trong đời. Chừng nào bản chất vô đạo đức hé lộ thì chừng đó mọi sự toan tính bắt đầu đổ vỡ - Mọi thứ vật chất không chính đáng và những món danh thơm hư ảo sẽ đội nón ra đi. Vì sao xã hội này đau khổ? Vì sao cuộc đời này đau khổ? Vì sao ai ai cũng có những nỗi đau khổ bất luận hoàn cảnh sống có thuận lợi đến thế nào? - Đó là vì ai cũng có thể dễ dàng thực hiện những hành vi không đạo đức, nhưng không ai có thể chấp nhận việc người khác hành xử theo cách không có đạo đức với mình - Chúng ta tự phạm sai lầm với nhau và chúng ta cũng được luật Nhân Quả sắp xếp một cách tinh vi để tự xử lý lẫn nhau - Thiết lập trạng thái công bằng. Bất kể chúng ta mang quốc tịch của nước nào, lựa chọn đi theo tôn giáo nào - Đạo Phật, Đạo Chúa hay Đạo Hồi, v.v... - Một khi đã làm tổn hại tới con người và xã hội thì chúng ta đều phải trả giá cho hành động của mình - Luật Nhân Quả chi phối khắp vũ trụ một cách công bằng và khách quan mặc kệ quan điểm cá nhân của chúng ta có chấp nhận nó hay không. 

Ở tầm mức khái quát - trên diện rộng xã hội, những tư tưởng thực dụng, vụ lợi, ích kỷ - hướng về sự tập trung lo lắng, vun vén, thậm chí tranh đoạt của người khác về cho riêng mình là lấn át tuyệt đối so với xu hướng sống đạo đức, vị tha, hy sinh - dấn thân - làm lợi ích cho người hay đơn giản chỉ là nỗ lực hết sức để sống một cách đúng mực - biết cẩn trọng suy xét - Hạn chế tối đa việc làm tổn hại/ tổn thương tới mọi người xung quanh - Nhiều tư tưởng sai lầm được số đông chấp nhận đã trở thành chân lý một cách vô lý như "ở hiền là ngu", "ở hiền thì bị coi thường", "người không vì mình thì trời chu đất diệt", v.v... Kết quả là số đông chấp nhận sự sai lầm - Tin theo - Làm theo những tư tưởng sai lầm thì tự mình phải gánh chịu hậu quả - Trong cuộc đời này, đau khổ và bất hạnh luôn chiếm phần áp đảo so với hạnh phúc và niềm vui. Người ta đau khổ - than thở - bất mãn - sinh ra chán ghét cuộc đời rồi lại tiếp tục lựa chọn lối sống ích kỷ, sai lầm - Để rồi lại tiếp tục "chu trình" đau khổ, thở than ,... chìm đắm không lối thoát. 

Những người tin rằng ở hiền là ngu để rồi ra sức chèn ép, bắt nạt, ức hiếp người khác - cảm thấy mình oai phong, có bản lĩnh khi có thể chà đạp, lấn lướt được mọi người thì đều phải đón nhận một kết cục bi thảm ở phía sau - Nếu không vì người khác đòi "nợ" thì chính gia đình đổ vỡ, người thân khinh thường, chối bỏ, thậm chí phản bội cũng giằng xé tim gan cho tới chết. Dù có xảo quyệt, lọc lừa, dối trá tới mấy cuối cùng cũng tay trắng và bất hạnh - đổ vỡ tất cả và thất bại hoàn toàn. Những anh chị giang hồ khét tiếng giết người không suy nghĩ rồi cũng tới ngày phải đẫm nước dưới đáy quần khi bước lên trường bắn. Nhiều cậu ấm cô chiêu khởi đầu trong hoàn cảnh thuận lợi nhưng lựa chọn sai tư tưởng và cách sống đã phải trở thành tầng lớp dưới để những người sống có đạo đức, bản lĩnh, năng lực và quyết tâm đi lên nắm giữ những địa vị cao hơn - Hàng năm, danh sách các thủ khoa vượt khó vẫn đều đặn dài thêm bên cạnh những ổ thanh niên "có điều kiện" đua nhau chích hút, lắc lư, sa đọa trong các quán bar bị công an bắt giữ. 

Vì đạo đức ở trên đời rất thiếu nên đau khổ ở trên đời là rất nhiều - Chúng ta không biết cách cư xử với nhau sao cho đúng nên mỗi chúng ta đều trở thành một kho tàng chất chứa đầy rẫy những sự đau khổ dành cho tất cả mọi người - Cứ mãi bo bo, giành giật cho riêng mình, mỗi chúng ta trở thành chủ nhân cũng đồng thời là nạn nhân của những cuộc đấu tranh, giành giật tàn nhẫn, ích kỷ không có điểm dừng. Cho dù là người tốt, không bao giờ có ý muốn hay hành động làm tổn thương ai thì do sự hạn chế trong tư duy và trí tuệ, chúng ta cũng luôn luôn làm tổn hại tới người khác một cách "vô thức" dù ít hay nhiều. Và dù vô tình hay cố ý thì đã sai đều sẽ phải chịu phạt. Chúng ta làm tổn thương người khác thì bản thân mình cũng không thể có được niềm vui và hạnh phúc tuyệt đối. 

Đến bao giờ thì tất cả chúng ta mới ý thức được rằng đạo đức là điều thiêng liêng phải giữ gìn? Đến bao giờ thì tất cả chúng ta mới hiểu rằng sống cho mọi người mới chính là cách sống vì mình tốt nhất? - Với khả năng hiểu biết quá ngắn hạn về thời gian của con người hiện nay thì ngày đó sẽ không bao giờ đến và điều đó sẽ chẳng bao giờ trở thành sự thật. Hiểu thấu - tin tưởng vững chắc và  hành động quyết liệt tới cùng theo đạo lý trong suốt cuộc đời mình cho tới khi đạt được sức mạnh thật sự của đạo đức là một hành trình gian nan - đầy thử thách mà chỉ một số rất ít người vừa có trí tuệ - vừa có bản lĩnh - vừa có tình thương lớn mới đủ sức đi trọn mà thôi - Một số rất ít người trong cuộc đời này có được hạnh phúc thật sự - Sự đủ đầy thật sự trong tâm hồn và trong thể chất. 

(*)

"Không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời", "lù khù có ông Cù độ mạng", "gieo gió thì gặt bão", v.v...tầm nhìn càng ngắn ngủi, lòng tham lam cùng bản năng hưởng thụ càng thiêu đốt thì con người chúng ta càng hấp tấp, vội vàng lựa chọn một đời sống sai lầm - Vì không đủ trí tuệ và bản lĩnh để tin tưởng vững chắc vào những đạo lý sống mà tổ tiên nhiều đời đã khổ công truyền lại nên chúng ta đã yếu lòng mà chọn lựa lối sống thiếu đạo đức. Tất cả cũng chỉ là vì chúng ta đã không có phương pháp - không có con đường đúng đắn để điều phục - chế ngự bản năng và những khuyết tật tham, sân, si cố hữu - sâu dày trong tâm thức của mình mà sống một cuộc đời đạo đức - lợi ích cho mọi người - Hợp với lẽ tự nhiên đất trời đã quy định.

Trong con người của chúng ta, bản năng luôn lớn hơn lý trí và ý chí rất nhiều. Để làm một người xấu thì chẳng cần cố gắng một chút nào. Nhưng để làm một người tốt - một người có đạo đức thì không những từng ngày phải gồng mình chiến đấu với ngoại cảnh bất lợi mà còn cam go hơn - gian nan hơn - khốc liệt hơn là từng giây, từng phút phải chiến đấu với bản năng vị kỷ - những tập quán tham lam, thù ghét - sân hận trong chính con người mình. Nên trong cuộc đời này, cái thiện luôn luôn là kẻ bại trận dưới chân cái ác - Cái thiện như những cây hoa hiền lành còn cái ác thì thực sự là những loài cỏ dại hung hãn đầy sức sống. Cứ 10 người trên đường thì đã có 9 người đang là người xấu và 1 người đã mang mầm ác độc và chỉ cần vài điều kiện thích hợp là mầm ác sẽ tha hồ mà phát triển - sinh sôi. 

Sống buông thả theo ham muốn bản năng sẽ làm lớn mạnh lên sự độc ác và lòng ích kỷ - Và càng ích kỷ thì càng ham muốn, càng ham muốn thì càng dễ rơi vào trạng thái bất an, lo lắng, sợ hãi. Với một nội tâm bất an - Một ông vua cũng phải thấm mùi đau khổ. Thứ hạnh phúc giả hiệu đến từ tài năng, của cải, danh tiếng, địa vị, quyền lực - uy thế có thể bị đánh vỡ một cách dễ dàng, nhưng hạnh phúc đích thực - Tâm thái thong dong, tự tại toát ra từ một tâm hồn bình an - tĩnh lặng thì không gì có thể lay chuyển được. 

Sống một cuộc đời đạo đức thực sự là cuộc chiến khốc liệt. Nhưng mỗi chúng ta chỉ có duy nhất một lựa chọn là "tham chiến" nếu còn muốn có ngày đi lên - Ngẩng cao đầu bước tới mà không hổ thẹn trước bất cứ ai, không phải day dứt - ăn năn - sầu khổ vì bất cứ điều gì - Như những anh hùng hy sinh vì nghĩa và trở nên bất tử, như bao hiền thánh nhân đã nối tiếp nhau dựng xây đất nước này, như bao người cựu binh già đã sống một cuộc đời đầy đạo đức cách mạng khiến bất cứ ai có lương tri cũng phải nghiêng mình ngưỡng vọng dù chẳng bạc tiền - địa vị hơn ai, v.v...

Chiến đấu với chính mình để trở thành một con người đạo đức là cách duy nhất đem lại tự do  đích thực và hạnh phúc bền lâu trong cuộc đời đau khổ này.